Bilim insanları en parlak gama ışını patlamasının sırrını çözdü

En parlak gama ışını patlamasının kaynağı tespit edildi. Araştırmacılar, şimdiye kadar gözlemlenen en parlak gama ışını patlaması olan GRB 221009A'nın, bir süpernovadan kaynaklandığını doğruladı.

Gama ışını patlamaları, evrenin bilinen kısmındaki en şiddetli patlamalardır. Büyük kütleli bir yıldız öldüğünde ve nötron yıldızına veya kara deliğe dönüştüğünde meydana gelen bu patlamalar, genellikle süpernovalardan daha parlak olur ve kısa süreliğine bir galaksideki tüm yıldızları gölgede bırakabilir.

GRB 221009A, 9 Ekim 2022'de gözlemlendiğinde, bilim insanları bunun arkasında bir süpernova olup olmadığını kesin olarak bilmiyordu. Ancak James Webb Uzay Teleskobu'nun yardımıyla, patlamanın Dünya'dan yaklaşık 2,4 milyar ışık yılı uzaktaki büyük kütleli bir yıldızın ölümüyle ortaya çıktığını doğruladılar.

Araştırma ekibi, bu süpernovanın gama ışını patlamasına kıyasla sıradan göründüğünü belirtti. Peter Blanchard, liderlik ettiği araştırmada, "Önceki süpernovalardan daha parlak değil" açıklamasını yaptı.

Yıldızın çökmesi sonucu meydana gelen gama ışını patlamasının bu kadar enerjik ve parlak olmasına rağmen, süpernova daha sıradan bir şekilde gerçekleşti. Araştırmacılar, bu olağandışı durumu incelemeye devam edeceklerini belirtti.

Öte yandan, süpernovanın etrafında ağır elementlerin olmaması da araştırmacıları şaşırttı. Gama ışını patlamalarına yol açacak kadar güçlü süpernovaları çevreleyen ortamlarda ağır elementlerin oluşabileceği düşünülse de, James Webb Uzay Teleskobu'ndan elde edilen veriler, bu süpernovada ağır elementlerin izine rastlanmadığını gösterdi.

Northwestern Üniversitesi'nden Peter Blanchard, "Bu, hiçbir gama ışını patlamasının ağır elementleri üretmediği anlamına gelmiyor, ancak ağır elementlerin nereden geldiğini anlamaya devam ederken bu önemli bir bilgi" dedi. Araştırmacılar, büyük kütleli yıldızların çökerken yaşadığı patlamaların bu elementlerin kaynağı olabileceği fikrini tam olarak çürütmediklerini ekledi.